Komende initiatieven van Schoonmakend Nederland
De vertaling van duurzaamheid naar concrete acties
Op weg naar een duurzame samenleving. Hoe kunnen schoonmaakbedrijven daaraan bijdragen en hoe kan hun branchevereniging ze daarbij ondersteunen? Welke initiatieven zijn gewenst en praktisch uitvoerbaar? Die vragen stonden centraal tijdens een rondetafelbijeenkomst op 16 juni. De bijeenkomst werd georganiseerd op initiatief van Schoonmakend Nederland, met medewerking van vier lidbedrijven. De vruchtbare gedachtewisseling leverde vier concrete projectideeën op. De komende maanden worden ze uitgewerkt.
De directe aanleiding voor de bijeenkomst was het enthousiasme van duurzaamheidsondernemer Marius Smit tijdens de laatste ledenvergadering van Schoonmakend Nederland. Zijn bedrijf Plastic Whale maakt de grachten van Amsterdam schoon door het opvissen van zwerfplastic. Dat wordt vervolgens hergebruikt voor het maken van nuttige producten, zoals de boten waarmee hij door de grachten vaart. Zijn gedrevenheid raakte voorzitter Piet Adema en directeur Rob Rommelse van Schoonmakend Nederland. Ze wilden graag over het thema duurzaamheid met hem doorpraten, samen met een aantal leden. Het is immers één van de speerpunten van de vereniging voor de komende jaren. Op het vlak van arbeid is duurzaamheid al stevig uitgewerkt en onderdeel van de schoonmaakpraktijk. Als het gaat om ‘planet’ is er behoefte aan nadere concretisering. Op de vraag om mee te denken, kwam direct een positieve reactie van Smit en van de bedrijven. De vier aan tafel verschillen. De een heeft al veel ervaring en is daarom geïnteresseerd in het thema, de ander staat nog aan het begin en wil er mee aan de slag.
Ondernemerschap
Smit wil anderen graag inspireren om aan de slag te gaan. Hij zet zijn drijfveren uiteen. Na de Tweede Wereldoorlog heeft onze samenleving een ontzettende welvaartsgroei weten te realiseren. Nu we op een heel hoog niveau staan, is de vraag welke kant we op moeten. Nog meer rendement? Nog meer verdienen? Of ons inspannen om de samenleving beter achter te laten voor de volgende generatie? De vraag stellen is hem beantwoorden. Daarbij gelooft Smit in ondernemerschap. Hij is er zelf ook een. ‘Ondernemers ondernemen. Zij zetten in op actie. Ze zijn gericht op concrete, meetbare resultaten. Dat hebben we nodig.’ Juist om beter aan te sluiten bij hun wereld, spreekt hij liever niet over duurzaamheid. Innovatie is een veel beter begrip. Dat geeft een positief gevoel. ‘Er is een probleem. Hoe ga ik daarmee om en hoe doe ik dat beter dan mijn concurrent? Welke waarde kan mijn bedrijf leveren en wat levert het mijn bedrijf op? Dat moet de insteek zijn.’
Innovatie is een beter begrip dan duurzaamheid
Opdrachtgevers
Het is precies de invalshoek waarvoor Schoonmakend Nederland heeft gekozen. De vereniging wil het ondernemerschap verder stimuleren. Dat betekent leden helpen met kennis en achtergronden, delen van ervaringen en zo het aanzien van de gehele sector op een hoger niveau brengen. Rob Rommelse leidt de middag in. ‘Bedrijven willen aan de slag met duurzaamheid, maar weten niet altijd hoe. Het gaat om bewustwording en een concrete aanpak.’ Al snel ontspint zich de discussie of opdrachtgevers hierop zitten te wachten. Smit ziet een groeiende belangstelling bij bedrijven, burgers en overheden. Schoonmaakbedrijven zien ook dat bij grote tenders duurzaamheid één van de thema’s is. Aan de andere kant leert de praktijk dat, zeker in het mkb, een opdracht vaak toch nog wordt gegund op basis van de prijs.
Plasticberg
Wat gaat voor: duurzaamheid of prijs? Het is een verkeerde tegenstelling, blijkt al snel. Het gaat erom beide met elkaar te verbinden. In ’t Veen komt met een heel herkenbaar, alledaags voorbeeld. In veel kantoren staat naast ieder bureau een afvalbak met een plastic zak. Iedere dag wordt die zak standaard vervangen, al zitten er maar één of twee koffiebekertjes in. Dat levert een gigantische plasticberg op en kost daarnaast ook tijd. Je kunt ook kiezen voor één centrale afvalbak per afdeling. Medewerkers moeten dan even opstaan om wat weg te gooien, maar een beetje beweging kan geen kwaad. De schoonmaker kan de tijd besteden aan andere taken die nuttiger zijn. Meer opbrengst, meer kwaliteit bij gelijkblijvende kosten. Met zo’n redenering kun je bij de opdrachtgever aankomen. Het vergt misschien een cultuuromslag binnen kantoren, maar ooit is de koffiejuffrouw ook vervangen door apparaten, waar je zelf je koffie moet gaan halen. Dit is een simpel voorbeeld van innovatief denken dat Smit wil aanwakkeren en Schoonmakend Nederland wil stimuleren bij de leden. Op deze manier kun je opdrachtgevers helpen hun duurzaamheid te vergroten.
Duurzaamheid of prijs is een verkeerde tegenstelling
Duurder
Schoonmaakbedrijven kunnen intern ook het nodige doen. Dat gebeurt trouwens al. Dat je zonnepanelen kunt plaatsen, is voor alle bedrijven aan tafel een vanzelfsprekendheid. Menig bedrijf is het wagenpark aan het vervangen door elektrische auto’s. Recycling van afval heeft aandacht. Bij de inkoop van schoonmaakmiddelen kun je goed letten op milieuaspecten. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat verantwoorde producten soms wat duurder zijn. De opdrachtgever moet wel bereid zijn dat te willen betalen. Vinck: ‘Als ik zeg dat een afvalzak anderhalve euro meer kost, haken er veel af’. ‘Maar het helpt’, zegt Weingärtner, ‘om het grotere plaatje te schetsen en de voordelen op langere termijn te laten zien. Opdrachtgevers kunnen duurzame schoonmaak in hun externe profilering in de markt gebruiken. Het thema gaat meer en meer leven.’
Strategie
Piet Adema wil graag weten hoe Schoonmakend Nederland de ondernemer kan stimuleren en ondersteunen zonder op zijn of haar stoel te gaan zitten. Smit: ‘Door aan te sluiten bij motieven van een ondernemer. Die wil scoren. Vooraan staan. Beter zijn dan de concurrent. Je kunt bevorderen dat er goede ideeën komen. En vooral concreet aan de gang gaan.’
Rommelse was na het verhaal tijdens de ledenvergadering geïntrigeerd door de aanpak van Smit, zegt hij. ‘Er was wel een duidelijke strategie, maar geen uitgewerkt plan. Hij wist waar hij naar toe wilde, maar nog niet precies hoe. Dat heeft zich gaandeweg ontwikkeld en dat gaat nog steeds door. Dat geldt ook voor ons. We moeten aan de slag gaan.’
Sluit aan bij de motieven van een ondernemer
Interesse
Volgens Smit is het belangrijk het abstracte thema van duurzaamheid te vertalen naar zichtbare en realistische activiteiten. Zijn werk in de Amsterdamse grachten en de publiciteit eromheen lost misschien niet het wereldprobleem op, maar zorgt wel voor bewustwording, schonere grachten en verstandig hergebruik van het afval. Drie vliegen in één klap. En je kunt er ook nog een bedrijf mee beginnen dat zich verder ontwikkelt, heeft hij laten zien. Er blijkt interesse bij allerlei producenten om met het afval aan het werk te gaan en bij weer andere bedrijven om die producten ook te kopen. Zo krijgt de rommel uit de grachten een nieuw leven als bijvoorbeeld kantoormeubilair. Kleine stappen dragen bij aan het groter geheel. Wie niet op weg gaat, zal nooit een eindbestemming bereiken.
Resultaten
Als je twee uur met één innovatieve ondernemer, vier schoonmaakondernemers en vier vertegenwoordigers van de branchevereniging om de tafel zit, komen er vanzelf allerlei ideeën. Zelfs als corona-eisen een flinke onderlinge afstand voorschrijven. Ze zijn concreet genoeg om er verder invulling aan te geven, concludeert Rommelse. Dat gaat komende maanden gebeuren. De leden van de vereniging worden er vanzelfsprekend bij betrokken. De oogst van de middag bestaat uit vier initiatieven:
- Bevordering en promotie van dagschoonmaak. Uit ervaring blijkt dat mensen meer geneigd zijn op hun afval te letten als degene die het moet opruimen een gezicht heeft. Het bespaart bovendien, zeker in de wintertijd, energie doordat licht en verwarming niet meer aan hoeven staan voor of na kantoortijd;
- Ontwikkeling van een kennisbank voor leden met informatie over duurzaamheidsaspecten, goede voorbeelden bij collega-schoonmaakbedrijven en ideeënlijsten om te gebruiken in eigen bedrijf en bij contacten met opdrachtgevers;
- Een actieplan om het onnodig en veelvuldig gebruik van plastic afvalzakken in kantoren te reduceren, bijvoorbeeld door het aanbieden van speciale, grotere afvalbakken die gemaakt zijn van gerecycled plastic;
- Een branchebrede ‘Clean up Day’: een dag om plasticbergen in bedrijven in beeld te brengen om zo het bewustzijn te vergroten, de hoeveelheid afval te verminderen en de acceptatie van alternatieven te vergroten.
Schone grachten, plastic afval, schoonmaakbedrijven, ondernemerschap, innovatie, een duurzame toekomst en speerpunten van de branchevereniging voor de schoonmaak: deze middag blijkt dat ze meer met elkaar zijn verbonden dan je op het eerste gezicht misschien zou denken.